Μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών από τη Λεωφόρο Μαραθώνος, όπου μέχρι πριν λίγους μήνες στο ύψος της α’ εισόδου προς Νέο Βουτζά δέσποζε μία «πυριτιδαποθήκη» έτοιμη να αναφλεγεί, γεμάτη με καμένα κλαδιά και βουνά από πριονίδι, γνωστή στην πυρόπληκτη περιοχή ως «οικόπεδο Αντωνίου», μια άλλη έκταση, αυτή τη φορά στο Μάτι και όχι σε κοινή θέα, έχει αρχίσει να γεμίζει και πάλι με τόνους καμένων κλαριών και σύμμεικτα υλικά.
Πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο οικόπεδο συνολικής έκτασης 137 στρεμμάτων, που συναντά κανείς στο τέλος της οδού Κύπρου (προς Άγιο Ανδρέα), όπου στεγάζονταν επί δεκαετίες οι παιδικές κατασκηνώσεις του Οίκου Ναύτου και πλέον ανήκει στον ΕΦΚΑ. Η έκταση, με τις εγκαταλελειμμένες εδώ και χρόνια στεγασμένες εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού 3.300 τμ, που κάηκαν ολοσχερώς στις φλόγες του Ιουλίου του 2018, ήταν κατάφυτη και περιφραγμένη (η οδός Κύπρου τελείωνε πάνω στο συρματόπλεγμα κάτι που δυσκόλεψε και τη διαφυγή προς τη Νέα Μάκρη την ώρα της φωτιάς). Μετά τη φονική πυρκαγιά με πρωτοβουλία του Δήμου Μαραθώνα διανοίχθηκε δίοδος με το ξύλωμα του συρματοπλέγματος. Στη συνέχεια το οικόπεδο καθαρίστηκε από τα καμένα δέντρα τα οποια υλοτομήθηκαν και απομακρύνθηκαν από το σημείο.
Από το Αντωνίου στο ΝΑΤ
Το μεγαλύτερο μέρος της καμένης φυτικής ύλης από την πληγείσα περιοχή, αμέσως μετά την πυρκαγιά άρχισε να μεταφέρεται στο λεγόμενο οικόπεδο Αντωνίου, μία έκταση 25 στρεμμάτων εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Ραφήνας – Πικερμίου, η οποία ενοικιάστηκε με χρήματα του υπουργείου Εσωτερικών για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών που είχε αναλάβει την υλοτόμηση, με ανάθεση σε έξι εργολάβους. Αν και με βάση τον αρχικό σχεδιασμό η λύση του οικοπέδου Αντωνίου αυτή θα ήταν προσωρινή, τελικά 90.000 κυβικά καμένων και θρυμματισμένων κλαδιών παρέμειναν εκεί στοιβαγμένα επί μήνες εκτός κάθε χρονοδιαγράμματος, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των πυρόπληκτων κατοίκων που ζητούσαν επανειλημμένα και επιτακτικά από την πολιτική ηγεσία τον άμεσο καθαρισμό του οικοπέδου. Οι εκκλήσεις εισακούστηκαν εν τέλει μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου, από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος μάλιστα αναφέρθηκε στο θέμα στις 22 Ιουλίου, μία ημέρα πριν τη μαύρη επέτειο, κατά τις προγραμματικές δηλώσεις του στη Βουλή. Ο δε καθαρισμός του οικοπέδου Αντωνίου ολοκληρώθηκε, ένα μήνα μετά, στις 23 Αυγούστου ως δωρεάν παροχή των εταιρειών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, Μυτιληναίος, ΑΒΑΞ, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με τη συμβολή και της τσιμεντοβιομηχανίας (και πιο συγκεκριμένα των εταιρειών Lafarge, Τιτάν, Xάλυψ) η οποία παρέλαβε και επεξεργάστηκε κατάλληλα, με δικό της κόστος, τα υλικά που είχαν συσσωρευτεί στο οικόπεδο, έτσι ώστε να απορροφηθούν ασφαλώς στην παραγωγική της διαδικασία.
Επίσης, επειδή δεν ολοκλήρωσαν όλα τα συνεργεία υλοτόμησης το έργο που είχαν αναλάβει, σε αρκετά σημεία εξακολουθούν να υπάρχουν καμένα δέντρα ή κομμένα και παρατημένα κλαδιά που πρέπει να απομακρυνθούν από τους πληγέντες οικισμούς της Ανατολικής Αττικής.
Όπως μαρτυρούν κάτοικοι και διαπίστωσε ιδίοις όμμασι το «Παρατηρητήριο για το Μάτι», από τα τέλη Σεπτεμβρίου περίπου, λίγες μόλις εβδομάδες μετά το άδειασμα του οικοπέδου Αντωνίου δηλαδή, το αρκετά μεγαλύτερο σε έκταση οικόπεδο του ΝΑΤ άρχισε να γεμίζει. Σύμφωνα με πληροφορίες, η έκταση αυτή (που βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Μαραθώνα) χρησιμοποιήθηκε από το υπουργείο Υποδομών κατόπιν συνεννόησης μεταξύ των δύο δημάρχων Ραφήνας – Πικερμίου και Μαραθώνα, ως χώρος για τη μαζική εναπόθεση των καμένων δέντρων που συγκεντρώθηκαν από νέα εργολαβία υλοτόμησης (σε Ραφήνα και Μάτι), η οποία διήρκησε ένα μήνα και ολοκληρώθηκε τέλος Οκτωβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες ο δήμος Ραφήνας – Πικερμίου είχε προτείνει ως προσωρινό χώρο εναπόθεσης των προϊόντων υλοτόμησης και πάλι το οικόπεδο Αντωνίου και ο δήμος Μαραθώνα το οικόπεδο του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ), το οποίο και προτιμήθηκε εν τέλει λόγω εκπεφρασμένων αντιρρήσεων κατοίκων στο ενδεχόμενο επαναλειτουργίας του οικοπέδου Αντωνίου.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον άτυπο σχεδιασμό, στο οικόπεδο των πρώην κατασκηνώσεων του οίκου Ναύτου αναμένεται να μεταφερθεί το προϊόν και των επόμενων υλοτομήσεων που πρόκειται να τρέξουν το προσεχές διάστημα μέσω της ΑΜΚΕ «Μάτι ΞαναΖώ» (με κοστολόγιο περίπου 150.000-200.000 ευρώ), για να κοπούν και να μαζευτούν και τα υπόλοιπα καμένα δέντρα και κλαδιά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις πρόκειται για αρκετά μεγάλη ποσότητα καμένης φυτικής ύλης, αρκετών δεκάδων χιλιάδων κυβικών η οποία επί του παρόντος δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, αλλά αναμένεται ότι θα γεμίσει μεγάλο μέρος του οικοπέδου των 137 στρεμμάτων. Η δε έκταση απέχει μόλις 30 μέτρα από το πλησιέστερο σπίτι, όταν η απόσταση που χώριζε το οικόπεδο Αντωνίου από το κοντινότερο σπίτι ήταν 300 μέτρα. Επίσης, άλλη μία διαφορά είναι στο οικόπεδο του ΝΑΤ δεν υπάρχει φύλαξη και σταθερή παρουσία πυροσβεστικού, όπως συνέβαινε στο Αντωνίου.
Εν αγνοία του ΕΦΚΑ
Σύμφωνα με κατοίκους που μένουν κοντά στο οικόπεδο του ΝΑΤ, τα «εγκαίνια» της έκτασης ως νέο μέρος απόθεσης, έγιναν αυθαίρετα από συντοπίτες τους, που άρχισαν να μεταφέρουν εκεί τα κομμένα κλαδιά και τα ξερόχορτα από τις ιδιοκτησίες τους. Στη συνέχεια η «σκυτάλη» πέρασε στους υλοτόμους που κατόπιν οδηγιών από το υπουργείο Υποδομών (έπειτα από τις υποδείξεις των δήμων) μετέφεραν εκεί τα καμένα δέντρα και κλαδιά που έκοβαν.
Και όλα αυτά φαίνεται να γίνονται χωρίς να έχει ληφθεί η σύμφωνη γνώμη του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) στον οποίο ανήκει η έκταση των 137 στρεμμάτων και το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ζητήσει επανειλημμένα από το Δήμο Μαραθώνα να την αδειάσει από τα καμένα και σύμμεικτα υλικά και να περιφράξει και πάλι το χώρο. Το επίμαχο οικόπεδο, είναι ένα από τα 18 ακίνητα ιδιοκτησίας του ΝΑΤ που τον Οκτώβριο του 2017, με απόφαση της τότε υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου, πέρασαν στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).
Το «Παρατηρητήριο για το Μάτι» επικοινώνησε επανειλημμένως με τη διεύθυνση ακίνητης περιουσίας του ΕΦΚΑ, ωστόσο μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος δεν κατέστη εφικτό να έχουμε κάποιο σχόλιο επί του θέματος. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, ο Οίκος Ναύτου σε έγγραφό του με ημερομηνία 21 Νοεμβρίου, προς το υπουργείο Εργασίας και τον ΕΦΚΑ, διαπιστώνει το πρόβλημα με την απόθεση κλαδιών και σωρών καμένων δέντρων και ζητά την άμεση λήψη μέτρων για την απομάκρυνσή τους, λόγω κινδύνου πυρκαγιάς. «Μετά από πρόσφατη επίσκεψή της υπηρεσίας μας στο χώρο των Παιδικών Εξοχών Οίκου Ναύτου στον Άγιο Ανδρέα Αττικής, παρατηρήθηκαν σωροί από καμένα δέντρα, κλαδιά και άλλα υλικά. Παρακαλούμε για την άμεση απομάκρυνσή τους, διότι αποτελούν αιτία κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς», αναφέρει ο Οίκος Ναύτου.
Όπως φαίνεται στις παρακάτω φωτογραφίες και βίντεο, οι στοίβες με τα καμένα κλαδιά ξεπερνούν σε ύψος τα 2 μέτρα, ενώ ανάμεσά τους είναι πεταμένα ξερόχορτα, διάφορα άχρηστα αντικείμενα και σακούλες σκουπιδιών.
Το άτυπο χρονοδιάγραμμα για τον καθαρισμό του οικοπέδου
Με βάση τα όσα ανέφεραν στο «Παρατήριο για το Μάτι» ενεργοί κάτοικοι της περιοχής, ένας εκ των οποίων μετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της ΑΜΚΕ «Μάτι ΞαναΖω» αλλά και ο Δήμαρχος Μαραθώνα Στέργιος Τσίρκας, που είναι επίσης μέλος στο ΔΣ της ΑΜΚΕ, το αρχικο πλάνο ήταν το οικόπεδο ΝΑΤ να είχε αδειάσει τέλος Οκτωβρίου. Όμως λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στις διαδικασίες της ΑΜΚΕ, το διοικητικό συμβούλιο της οποίας δεν έχει συνεδριάσει ακόμη, αλλά και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το ογκώδες μηχάνημα θρυμματισμού που θα χρησιμοποιηθεί και μπορεί να τεμαχίζει 200 κυβικά την ώρα, προϋποθέτει τη συγκέντρωση μιας κρίσιμης μάζας καμένων κλαδιών, δόθηκε παράταση έως ότου συγκεντρωθούν εκεί όλα τα προς υλοτόμηση καμένα δέντρα.
Πλέον υπάρχει μία νέα άτυπη προθεσμία μέχρι τον Φεβρουάριο, προκειμένου να αδειάσει πλήρως η έκταση, η οποία όσο προχωρούν οι υλοτομήσεις θα γεμίζει κι άλλο, ενώ όπως αναφέρουν από το υπουργείο Υποδομών με την αποκομιδή των καμένων κλαδιών από το οικόπεδο πρόκειται να ασχοληθεί η ΑΜΚΕ και όχι το υπουργείο. Σύμφωνα με πληροφορίες και στην περίπτωση αυτού του οικοπέδου ο καθαρισμός αναμένεται να γίνει και πάλι δωρεάν από τις ιδιωτικές εταιρείες που συμμετείχαν και στον καθαρισμό του οικοπέδου Αντωνίου. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως αναφέρει ο κ. Τσίρκας, θα αναγκαστεί να το κάνει ο δήμος με ιδίους πόρους. Ως προς τον ΕΦΚΑ, που ζητά επιτακτικά με επιστολές του προς τον δήμο το άδειασμα του οικοπέδου και την περίφραξή του, ο Δήμαρχος Μαραθώνα αναφέρει ότι στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο έχει μπει ως θέμα η λήψη απόφασης για να ζητηθεί η παραχώρηση της πρώην παιδικής κατασκήνωσης του Οίκου Ναύτου στον δήμο ή για να απαλλοτριωθεί μέσω της ΑΜΚΕ, ώστε αφού καθαριστεί, «να δημιουργηθεί ένας χώρος πολλών χρήσεων. Πολιτιστικός, εκπαιδευτικός, αθλητικός, πάρκο, που θα παραχωρηθεί στον κόσμο».
Στις 30 Νοεμβρίου προστέθηκαν στο παρόν ρεπορτάζ οι πληροφορίες για την επιστολή του Οίκου Ναύτου προς το υπουργείο Εργασίας και τον ΕΦΚΑ
